In het berghok van ons huisje op Schiermonnikoog staan stammetjes eikenhout van een decimeter dikte. Ik haal ze eruit, omdat ik een vuurtje wil stoken.

Zeven jaar geleden zaagde ik een tak uit de eik naast ons huis. De tak stak meters uit de kruin, griezelig boven het terras, waar hij op had kunnen vallen. Het relatief rechte deel zaagde ik in stukken van een halve meter. Na een paar jaar in de schuur zouden ze uitstekend brandhout zijn.

Uit het stammetje regende het fijn, rossig bruin zaagsel. In de schuur lag rond de stammetjes ook zaagsel. Toch geen houtworm? Nee, ik trok de schors los en zag ovale gaten van enkele millimeters doorsnee.

Vele soorten kevers leven als larve van (doorgaans dood) hout. De familie van boktorren heeft veel hout-etende leden. Niet allemaal; er zijn boktorren die hun eitjes leggen in grassen of kruiden. Maar de meeste kiezen dood hout als kraamkamer. Vooral naaldhout, ook loofhout. Sommige soorten willen specifieke houtsoorten, de populierenboktor bijvoorbeeld.

Diverse boktorren serveren eikenhout als babyvoeding. Eikenhout mag dan hard zijn, sommige boktorlarven hebben een even harde kop met sterke kaken. Ze knagen door dood eikenhout, of door de eikenbast. Dood eikenhout wordt trouwens vanzelf zachter, zeker als het op de grond ligt te rotten.

Zouden er in mijn stammen larven van de gemarmerde eikenbok hebben gezeten? Die is zeldzaam en is nooit noordelijker gezien dan in Drenthe. Dat geldt ook voor de grote wespenbok, een zwart-geel gestreepte schoonheid. Beide soorten zetten ‘s zomers eitjes af op dood eikenhout. Vanwege het vele zaagsel en de gangen in de bast vermoed ik dat het wespenbokken waren.

De boktorlarven leven wel twee jaar in het hout. Daarna verpoppen ze zich tot kever en verlaten ze het hout, met de uitgangen als aandenken. Misschien zitten er nog larven in – voor de zekerheid leg ik de stammetjes terug in het bos.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 1 oktober ’19)